ماه "ربیع الاول" همانگونه که از اسم آن پیداست بهار ماه ها مى باشد؛ به جهت اینکه آثار رحمت خداوند در آن هویداست .در این ماه ذخایر برکات خداوند و نورهاى زیبایى او بر زمین فرود آمده است .زیرا میلاد رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) در این ماه است و مى توان ادعا کرد از اول آفرینش زمین رحمتى مانند آن به خود ندیده است .
ماه محرم و صفر را پشت سر گذاشتیم با
اندوه و اشک و ناله ،اشک ریختیم و دل تازه کردیم و با یاد عظمت آقا ابا
عبدالله الحسین بزرگ شدیم، از خزان عفلت به برکت اشک های محرم و صفر به
بهار رسیدیم و اکنون وقت آن است که در این بهار به یمن رویش دوباریمان سجدهشکر به جای آوریم و این بهار را قدر بدانیم و بندگی کنیم.
ماه "ربیع الاول" همانگونه که از اسم
آن پیداست بهار ماه ها مى باشد؛ به جهت اینکه آثار رحمت خداوند در آن
هویداست . در این ماه ذخایر برکات خداوند و نورهاى زیبایى او بر زمین فرود
آمده است . زیرا میلاد رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) در این ماه
است و مى توان ادعا کرد از اول آفرینش زمین رحمتى مانند آن به خود ندیده
است . چرا که او داناترین مخلوقات خداوند و برترین آنها و سرورشان و
نزدیکترین آنها به خداوند و فرمانبردارترین آنها از او و محبوبترینشان نزد
او مى باشد، این روز نیز برتر از سایر روزهاست . و گویا روزى است که
کاملترین هدیه ها، بزرگترین بخشش ها، شاملترین رحمتها، برترین برکتها،
زیباترین نورها و مخفى ترین اسرار در آن پى ریزى شده است .
پس بر انسان مسلمان که برترى رسول خدا(صلى الله علیه و آله و سلم ) را قبول داشته و مراقب رفتار با مولایش مى
باشد واجب است در این ماه به شکرانه ارازنی شدن آن نعمت بزرگ به عبادتی از
سر شور و اشتیاق بپردازد،گرچه عبادات شبانه روزی عالمیان هرگز در خور چنین
نعمتی نخواهد بود اما "آنچه سعی است ما در طلبش بنماییم".
مهمترین اعمال این ماه
شب اوّل:
اینشب به نام «لیلة المبیت» مزیّن است، در این شب یک حادثه مهمّ تاریخى واقع
شد و آن این که در سال سیزدهم بعثت، رسول خدا(صلى الله علیه وآله) از مکّه
به قصد هجرت به سوى مدینه، از شهر خارج شد و در «غار ثور» پنهان گردید و
امیر مۆمنان على(علیه السلام) براى اغفال دشمنان، فداکارانه در بستر رسول
خدا(صلى الله علیه وآله) خوابید
آیه شریفه «وَ مِنَ النّاسِ مَنْ
یَشْرِى نَفْسَهُ ابْتِغاءَ مَرْضاتِ اللّهِ وَ اللّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبادِ؛ بعضى از مردمِ (با ایمان و فداکار) جان خود را در برابر خشنودى خدا مى
فروشند و خداوند نسبت به بندگان مهربان است»(1) در حقّ آن حضرت نازل شد.(2)
سال هجرت رسول خدا(صلى الله علیه وآله) مبدأ تاریخ مسلمانان است و تحوّلى عظیم در جهان اسلام روى داد.
1- روزه گرفتن به شکرانه سلامتی پیامبر اعظم و امیرمۆمنان از گزند کفار و مشرکان در اول ربیعالاول.
2- خواندن زیارت پیامبر (صلی الله علیه و آله) و علی (علیه السلام) در این روز.
روز هشتم:
درروز هشتم ربیع الأوّل، سال 206، شهادت امام حسن عسکرى(علیه السلام) طبق
روایتى واقع شده است و از همان روز، امامت حضرت صاحب الزّمان، حجّة بن
الحسن ـ عجّل الله تعالى فرجه الشریف ـ آغاز گردید.(3)
در این روز شایسته است زیارت امام حسن عسکری علیه السلام خوانده شود.
روز دهم :
روزازدواج رسول خدا(صلى الله علیه وآله) با حضرت خدیجه کبرى(علیها السلام)
است در حالى که رسول خدا(صلى الله علیه وآله) 25 ساله بود و حضرت
خدیجه(علیها السلام)40 ساله. به همین مناسبت روزه این روز به عنوان
شکرگزارى مستحب شمرده شده است.(4)
روز دوازدهم:
اینروز مطابق نظر مرحوم شیخ کلینى و مسعودى و همچنین مشهور میان اهل سنّت،
روز ولادت با سعادت نبىّ مکرّم اسلام(صلى الله علیه وآله)است.(5)
همچنیندر این روز، رسول خدا(صلى الله علیه وآله) بعد از 12 روز که مسیر راه میانمکّه و مدینه را پیمود وارد مدینه گردید.(6) و نیز روز انقراض دولت بنى
مروان در سال 132 است.(7)
اعمال مستحب در این روز به شکرانه انقراض دولت اموی دو مورد است:
1- روزه گرفتن.
2- دو رکعت نماز مستحبی که در رکعت اول بعد از حمد، سه بار سوره کافرون و در رکعت دوم بعد از حمد سه بار سوره توحید خوانده میشود.
روز چهاردهم:
در سال 64 در چنین روزى، یزید بن معاویه به هلاکت رسید.(8)
وىپس از سه سال و نُه ماه خلافت که همراه با جنایات عظیمى بود - که مهمترین
آن واقعه کربلا و شهادت ابى عبداللّه الحسین(علیه السلام) و یارانش مى باشد- در سنّ سى و هفت سالگى در منطقه «حوران» زندگى ننگینش به پایان رسید
جنازه اش را در دمشق دفن کردند ولى اکنون اثرى از او نیست.(9)
شب هفدهم:
طبق روایات مشهور شیعه، شب ولادت حضرت خاتم الانبیا، رسول معظّم اسلام(صلى الله علیه وآله) است و شب بسیار مبارکى است.(10)
1) غسل به نیّت روز هفدهم ربیع الاوّل.(فلاح السائل، صفحه 61 )
2)روزه: که براى آن فضیلت بسیار نقل شده است، از جمله در روایاتى از ائمّه
معصومین(علیهم السلام)آمده است: کسى که روز هفده ربیع را روزه بدارد،
خداوند براى او ثواب روزه یکسال را مقرّر مى فرماید.(اقبال، صفحه 603 )
3) دادن صدقه، احسان نمودن و خوشحال کردن مۆمنان و به زیارت مشاهد مشرّفه رفتن.(همان مدرک )
4)زیارت رسول خدا(صلى الله علیه وآله) از دور و نزدیک در روایتى از آن حضرت
آمده است: هر کس بعد از وفات من، قبرم را زیارت کند مانند کسى است که به
هنگام حیاتم به سوى من هجرت کرده باشد، اگر نمى توانید مرا از نزدیک زیارت
کنید، از همان راه دور به سوى من سلام بفرستید (که به من مى رسد).(همان ص
604)
5) زیارت امیر مۆمنان، على(علیه السلام) نیز در این روز مستحب است
با همان زیارتى که امام صادق(علیه السلام) در چنین روزى کنار ضریح شریف آن
حضرت(علیه السلام) وى را زیارت کرد.(همان مدرک، صفحه 608 ) (این زیارت در
بخش زیارات، مفاتیح آمده است).
6) تکریم، تعظیم و بزرگداشت این روز
بسیار بجاست، مرحوم «سیّد بن طاووس»، در اقبال، در تکریم و تعظیم این روز
به خاطر ولادت شخص اوّل عالم امکان و سرور همه ممکنات حضرت نبىّ اکرم(صلى
الله علیه وآله) سفارش بسیار کرده است.()
بنابراین، سزاوار است مسلمین
با برپایى جشن ها و تشکیل جلسات، هرچه بیشتر با شخصیّت نبىّ مکرّم
اسلام(صلى الله علیه وآله)، سیره و تاریخ زندگى او آشنا شوند و از آن، براىساختن جامعه اى اسلامى و محمّدى بهره کامل گیرند.
همچنین یکسال قبل از هجرت رسول خدا(صلى الله علیه وآله)، در چنین شبى معراج آن حضرت صورت گرفت.(11)
إذا عَلِمَ اللهُ حُسنَ نیةٍ مِن أحَدٍ إکتَنَفَهُ بِالعِصمَةِ
هرگاه خداوند ببیند کسی حسن نیت دارد او را در پناه خود حفظ می کند
مَن حَسُنَت نیتُهُ زیدَ فی رزقِه.
هر که خوش نیت باشد روزیش زیاد می شود.
عَوِّدْ نَفْسَکَ حُسْنَ النِّیَّةِ وَ جَمیلَ الْمَقْصَدِ، تُدْرِکْ فى مَباغیکَ النَّجاحَ؛
خودت را به داشتن نیّت خوب و مقصد زیبا عادت ده، تا در خواسته هایت موفق شوى.